Szósty rocznik Studium Praktycznego Winiarstwa Podkarpackiej Akademii Wina, to ciągłe zmaganie się z przeciwnościami. Nie dosyć, że realizujemy program nauczania w wyjątkowych warunkach pandemii, to jeszcze nie oszczędza nas aura. Szkody wyrządzone podczas letniej burzy gradowej pozbawiły nas zupełnie plonu winogron z Winnicy Jasło, która jest poletkiem dydaktycznym dla akademików. Po zeszłorocznym przerobie kilku ton owoców w bieżącym roku mamy do dyspozycji bardzo skromne ilości winogron. Podczas 13 i 14 zjazdu Studium odbyły się wykłady z zakresu prawa winiarskiego: „Dozwolone praktyki enologiczne”, „Zakres i sposób sprawowania kontroli celnej nad produkcją win poza składem podatkowym” oraz „Wady i choroby wina”. Podczas zajęć praktycznych w winnicy przeprowadziliśmy zabieg ogławiania latorośli oraz usuwanie zbędnych dla krzewów pędów. W przetwórni przygotowaliśmy nastawy fermentacyjne z owoców odmian Solaris, Jutrzenka i Regent. Ze względu na niezbyt wysoką zawartość cukru w  owocach podjęliśmy decyzję przeznaczenia ich na wino musujące.

Winiarstwo w Polsce rozwija się niebezpiecznie szybko. To zawód, który wymaga szerokich, europejskich, w tym światopoglądowych fundamentów. No bo kto, bez wyobraźni i relatywnego podejścia do biznesu posadzi winnicę, żeby się szybko dorobić? Znam doskonale tą winiarską pasję, przeżywałem ją przez całe moje dorosłe życie, dlatego nie dziwią mnie żadne przesadne poświęcenia, które trzeba po drodze pokonać. Zaskoczył mnie jednak dzisiaj nasz kursant, który na dwa dni wykładów przyjechał samochodem z Londynu! To imponujące, ale zarazem niezwykle budujące!

W sobotę 11 lipca gościliśmy w Winnicy Pańska Góra w Witryłowie. Przy tej okazji dziękujemy panu Mariuszowi Półtorakowi za przyjęcie nas w swoim z pęknie zorganizowanym gospodarstwie. Wykłady ilustrowane sprzętem winiarskim prowadził Piotr Stopczyński – omawiał szczególnie ważny temat - stabilizację wina. W niedzielę 12 lipca, już w Jaśle, blok wykładów enologicznych zakończył temat fermentacji jabłkowo-mlekowej.

Niedzielne zajęcia praktyczne odbyły się w zdewastowanej przez burzę gradową Winnicy Jasło. Akademicy skrzętnie usuwali martwe, zniszczone przez kataklizm pędy i poprawiali uszkodzone rusztowania. Zgodnie z zaleceniami winnica została kilka dni temu opryskana preparatami dezynfekcyjnymi i dokarmiona azotem dla szybszej regeneracji utraconych podczas gradobicia liści.

Szósty rocznik Podkarpackiej Akademii Wina dochodzi powoli do dydaktycznej normalności, po poważnych zakłóceniach w pierwszym semestrze przez koronawirus, a zniszczeniem przez grad plonu winogron w drugim. Perspektywy zrealizowania programu nauczania są gorsze jak w poprzednich latach, ale wierzę, że wspólnymi siłami uda nam się osiągnąć zamierzony cel edukacyjny. Dziękuję wszystkim Akademikom za zaangażowanie i pomoc.

Winorośl po gradobiciu
Poniższy tekst, może posłużyć jako przestroga, ale też jako kolejne ważne doświadczenie na trudnej winiarskiej drodze. To także praktyczny poradnik, w jaki sposób pomóc zniszczonym przez grad krzewom winorośli.

Jest 4 lipca 2020 roku, właśnie odbywa się kolejny akademicki zjazd Podkarpackiej Akademii Wina. Dynamiczna, burzowa pogoda trwa uporczywie przez kilka godzin. Popołudniowe oberwanie chmury połączone z huraganowym zachodnim wiatrem i potężnym gradem zniszczyło w kilkanaście minut kilka podjasielskich winnic. Skończyła się wieloletnia idylla, kiedy pobliska góra Liwocz skutecznie chroniła przed burzami tereny wokół Jasła.

Wzorowo pielęgnowana 0,5 hektarowa Winnica Jasło, wykoszona, oplewiona z chwastów, już po selekcji latorośli, w krótkim czasie została kompletnie zdewastowana przez potężny opad gradu. Obite bryłami lodu latorośle, zniszczone kwiatostany, głęboko wypłukana, zerodowana gleba - groźny, przygnębiający widok.

Powstaje teraz ważne pytanie – co zrobić, aby pomóc roślinom w szybkiej regeneracji? Tegoroczny plon jest już stracony (ok. 5 ton winogron), ale w jaki sposób najlepiej przygotować krzewy do kolejnego rocznika 2021?
Są pewne podstawowe zasady, które obowiązują w takich przypadkach. Krzewy straciły prawie w całości liście, powinniśmy więc dążyć do jak najszybszego odbudowania masy liściowej. Musimy pomóc krzewom w jak najszybszym rozroście młodych liści, które mogą wyrosnąć z pąków na uszkodzonych pędach.

Sposób postępowania uzgodniłem ze znanym specjalistą od ochrony, wykładowcą PAW, Januszem Mazurkiem (^{www.klinikaroslin.com}) Uzgodniliśmy zestaw zabiegów ochronno-nawozowych, koniecznych w takich stresowych dla winorośli przypadkach.

1. Najszybciej jak tylko możliwe po uszkodzeniach należy wykonać oprysk dezynfekcyjny preparatem Topsin w stężeniu 0,15%. Chodzi o to, aby zapobiec wnikaniu szkodliwych patogenów w powstałe na pędach rany.
2. Po kilku dniach należy wykonać oprysk 1% roztworem mocznika + Topsin 0,15% + Dithane 2 kg/ha¹.
3. Po ok. 14 dniach kolejny oprysk - mocznik 1% + Dithane 2 kg/ha + Siarkol w stężeniu 0,5% (2 kg/ha).
4. Najpóźniej po 14 dniach oprysk: mocznik 0,5% + Ridomil w stężeniu 0,75%² + Siarkol 0,5% (2kg/ha).

Mniej więcej od połowy sierpnia, gdy nocne temperatury spadną poniżej 10^oC, potrzebne będzie zasilanie roślin w potas, który jest niezbędny w procesie drewnienia pędów przed zimą. Opryski wykonujemy co ok. 2-3 tygodnie 1% roztworem siarczanu potasu w wersji hydro (o dobrej rozpuszczalności w wodzie).

Jeżeli chodzi o cięcie, to od samego początku postępujemy bardzo ostrożnie. Krzewy zdrowe, dobrze nawożone, stosunkowo łatwo odbudowują utracone ulistnienie. Według podstawowej zasady powinniśmy dążyć do uzyskania na uszkodzonych krzewach jak największej liczby młodych liści, a co za tym idzie, wystarczającą powierzchnię ulistnienia, która zabezpieczy skuteczną fotosyntezę. Nagromadzenie asymilatów, zmagazynowanie ich przed zimą oraz dobre zdrewnienie łozy, zagwarantuje nam zadowalający plon w kolejnym roku prowadzenia winnicy. Całkowicie odcinamy tylko złamane, zaschnięte pędy, a wszystkie rokujące na rozwój liści zostawiamy. Fotografie w galerii przedstawiają krzewy Winnicy Jasło 10 dni po gradobiciu.

Roman Myśliwiec

1- ilość preparatu dodajemy do ilości wody, która będzie zużyta w przy zastanej wielkości ulistnienia – na początku wegetacji będzie to 200-300 l wody, a pod koniec wegetacji, przy pełnym ulistnieniu 600-800 l wody na 1 hektar jako nośnik preparatu.
2- ze względu na długą karencję Ridomil stosujemy tylko w przypadku kiedy nie spodziewamy się żadnych owoców po gradobiciu.

Szósty rocznik Studium Praktycznego Winiarstwa PAW osiągnął półmetek.

Po serii wykładów online spotkaliśmy się, tym razem fizycznie 27 i 28 czerwca w hotelu Brooklyn w Jaśle. Sobotnie wykłady prowadził dr Janusz Mazurek w tematach: Żyzność gleby i odżywianie winorośli, Uprawa winnicy – pielęgnacja gleby, Mechanizacja pracy w winnicy – sprzęt do uprawy i ochrony winnicy.

Wieczorną degustację poprowadził Wojciech Bosak – temat: Degustacja wybranych win zagranicznych – rozpoznawanie podstawowych odmian winorośli użytych w winifikacji.

Temat niedzielnych zajęć praktycznych w winnicy – Bieżące prace, wiązanie i selekcja latorośli, wsposób tragiczny zmieniła natura. Na skutek sobotniej potężnej burzy gradowej uległy uszkodzeniu wszystkie krzewy Winnicy Jasło. Zupełnie ogołocone z liści i kwiatostanów rośliny będą wymagały specjalistycznej opieki dla uratowania kolejnego rocznika owocowania, bo ten jest już stracony!
Potwierdza się powiedzenie, że winiarstwo uczy pokory, jak widać nie jest to stwierdzenie gołosłowne. Na załączonych fotografiach można zobaczyć jak wyglądały krzewy przed i po opadach gradu.

Krajowy wyjazd enoturystyczny Podkarpackiej Akademii Wina odbył się 5-7 czerwca, w tym roku po raz kolejny do winnic sandomierskich.

Sadzenie krzewów oraz selekcja latorośli, to tematy zajęć praktycznych które odbyły się w sobotę 23 maja w Winnicy Jasło dla słuchaczy VI rocznika Studium Praktycznego Winiarstwa PAW.

Wino, które do tej pory było ekskluzywnym darem dla koronowanych głów, prezydentów i premierów oraz światowej sławy ludzi kultury i sztuki po raz pierwszy w historii zostało wystawione na aukcji. Mała buteleczka o pojemności 0,25l zawiera wino pochodzące z najstarszego na świecie krzewu winorośli, który rośnie w Mariborze (Słowenia) i liczy sobie 400-450 lat. Aukcja odbyła się w ramach 28. finału WOŚP. Wylicytowane wino będzie najcenniejszą ozdobą przyszłej winnicy Natana Zielińskiego z Krakowa, tegorocznego absolwenta Podkarpackiej Akademii Wina w Jaśle.

Program Studium Praktycznego Winiarstwa 2019 został zrealizowany, egzaminy zdane, dyplomy rozdane. Listę dopełniła wspaniała uroczystość – zjazd absolwentów z okazji jubileuszu V – lecia PAW.